بيماران مبتلا به ديابت، فشارخون، مشكلات قلبي عروقي، اختلالات كليوي در ماه رمضان چه كار كنند؟
استفاده فراوان از انواع و اقسام شيريني‌جات، اشتباه‌ترين عادتي است كه ما ايرانيان در ماه رمضان؛ آن مبتلا مي‌شويم.
روزه چه تاثيري بر درمان بيماري‌هاي مزمن دارد؟ اگرچه اين سئوالي است كه نمي‌توان با قاطعيت به آن پاسخ گفت اما مقاله زير سعي دارد پاسخي كلي به اين سئوال در مورد بيماري‌هاي شايعي مثل چاقي، ديابت، فشار خون و... بدهد.
روزه و چاقي
دكتر سيدضياالدين مظهري، متخصص تغذيه و رژيم درماني مي‌گويد: «از آنجايي كه در ماه مبارك رمضان تمام افراد خانواده به اين فريضه الهي مي‌پردازند، افرادي كه اضافه وزن دارند راحت‌تر رژيم لاغري خود را رعايت كرده و سريع‌تر به نتيجه دلخواه دست مي‌يابند. زيرا مطالعات نشان مي‌دهد كه در افراد چاق اگر درمان به صورت گروهي انجام شود افراد در هدف خود مصمم بوده و نتايج به‌دست آمده اميد بخش خواهند بود.» اغلب بر اثر دريافت مقادير بالاي چربي‌ها و كربوهيدرات‌هاي ساده نه تنها وزن كاهش نمي‌يابد بلكه افراد با افزايش وزن 4 تا 5 كيلويي نيز رو به رو خواهند بود در حالي كه مي‌توان با به كارگيري شعار معروف تنوع، تعادل و تناسب چاقي خود را درمان كرد.
مظهري در ادامه مي‌گويد: »بيشتر مواقع بر اثر افراط در مصرف زولبيا، باميه، شله‌زرد و حلوا و زياده‌روي كردن در مصرف انواع غذاهاي سرخ كرده افراد بعد از ماه رمضان با افزايش وزن رو به رو هستند كه با جايگزين كردن سبزيجات، ميوه‌ها، غذاهاي ساده و سبك از بروز اين مشكل جلوگيري كرد. »
كنترل ديابت با روزه
كاهش وزن را به بسياري از بيماران مبتلا به ديابت نوع دو توصيه مي‌كنند. از آنجايي كه اضافه وزن و چاقي از عوامل ايجادكننده اين بيماري هستند و حساسيت سلول‌ها را به انسولين كم مي‌نمايد استفاده از يك رژيم غذايي كم كالري بسيار مفيد است. دكتر مظهري در اين باره مي‌گويد: <در صورتي كه بيماران مبتلا به ديابت نوع دو از سوي پزشك معالجشان اجازه روزه گرفتن را داشته باشند و بتوانند در دو وعده افطار و سحري داروهاي خود را استفاده نمايند، توصيه مي‌شود از يك رژيم غذايي متعادل استفاده نمايند. استفاده از انواع گوشت سفيد به همراه انواع سبزيجات نظير كدو و لوبياي سبز در كنار كمي نان جو سبوس‌دار نه تنها عارضه‌اي را در پي ندارد بلكه اين بيماري را كنترل كرده و يا حتي بعد از ماه رمضان با يك آزمايش ساده مشخص خواهد شد كه فرد توانسته است ميزان قند خود را حداقل به نصف ميزان قبلي برساند.> در افراد ديابتي كه اجازه روزه گرفتن را دارند استفاده از آب و انواع نوشيدنيها ضروري است و توصيه مي‌شود به هيچ عنوان از مواد غذايي پرچرب و شيرين نظير زولبيا و باميه استفاده نشود. مطالعات نشان مي‌دهند كه استفاده از يك رژيم غذايي كم كالري كه از تمام گروه‌هاي غذايي در آن استفاده شده است مي‌توانند به ميزان قابل ملاحظه‌اي موجب كاهش شاخص‌هاي بيوشيميايي نظير قند خون شوند. البته بايد اين نكته را متذكر شد كه در بيماران مبتلا به ديابت نوع اول كه ترشح انسولين دچار اشكال است در بيشتر موارد بايد به دليل نوع بيماري روزه خود را بخورند.
تعادل متابوليكي در روزه‌داري
گاهي اين سوال وجود دارد كه مي‌توان با وجود فشارخون، چربي‌خون و يا اوره بالا در ماه رمضان روزه گرفت يا خير؟ بايد در جواب گفت: اجازه بيماران به ميزان داروهايي است كه براي كنترل بيماري خود بايد دريافت نمايند. در صورتي كه بيمار بتواند بدون هيچ نوع عارضه‌اي داروهايش را در دو وعده سحري و افطار ميل نمايد، محدوديتي در زمينه روزه‌داري وي وجود ندارد اما در كل بايد با پزشك معالج خود مشورت نمايد. دكتر مظهري دراين زمينه مي‌افزايد: «مطالعات نشان مي‌دهند كه در طول روزه‌داري سطح كلسترول بد و تري گليسريد كاهش چشمگيري مي‌نمايد و ميزان كلسترول خوب بالا مي‌رود و تا حدودي فشارخون بالا تعديل مي‌يابد به اين دليل اگر افراد در دوران روزه‌داري نيز پرهيزهاي غذايي خود را رعايت كنند مي‌توانند حتي به كنترل بيماري خود كمك شاياني نمايند.»
وي در ادامه اضافه مي‌كند كه: «در افرادي كه اوره بالايي دارند چون اغلب عامل ژنتيكي وجود دارد كه موجب بروز اين عارضه مي‌شود و امساك از غذا سطح آن را در خون بالا مي‌برد به هيچ عنوان روزه‌داري و تحمل گرسنگي براي اين بيماران توصيه نمي‌شود حتي اگر آنها بتوانند داروهاي خود را در سحر و افطار ميل نمايند.»
بيماري‌هاي قلبي و روزه
افرادي كه از بيماري‌هاي قلبي رنج مي‌برند از آنجايي كه بايد داروهاي خود را راس ساعت مشخصي مصرف نمايند اغلب اجازه روزه گرفتن به آنها داده نمي‌شود. چون اين بيماران با دريافت به موقع داروهايشان دچار عوارض جبران‌ناپذيري نظير بزرگ شدن قلب و حتي سكته و حملات قلبي مي‌گردند حتي احساس گرسنگي برايشان مناسب نيست. دكتر مظهري درباره اثرات روزه بر كاهش ميزان حملات قلبي مي‌گويد: <مطالعات نشان داده‌اند كه در طول ماه مبارك رمضان سطح هموسيستئين خون به مقدار قابل ملاحظه‌اي كاهش مي‌يابد و اين اثر در كنار كاهش ميزان چربي‌هاي خون وحتي تعديل وزن بدن ميزان عوامل خطرسازي كه مي‌توانند بيماري‌هاي قلبي عروقي را به همراه داشته باشند كنترل نمايند. بنابراين، روزه مي‌تواند به عنوان يك عامل بازدارنده و پيشگيري‌كننده قلمداد شود در حالي كه با وجود سابقه بيماري هرگز توصيه نمي‌شوند.> دراين دوران از مصرف مواد غذايي كه قند بالايي دارند و چربي در آنها از نوع اشباع شده است، جدا خودداري شود و به وفور از ميوه‌ها و سبزيجات تازه در كنار انواع گوشت‌هاو لبنيات كم‌چرب به همراه غلات سبوس نگرفته استفاده شود.
بيماري‌هاي متابوليك
با وجود آنكه گفته مي‌شود روزه مي‌تواند اثرات مفيدي را در درمان و كنترل بيماري‌هاي نظير ديابت نوع دو، فشار خون بالا داشته باشد اما در درمان بيماري‌هايي نظير آسم، بيماري‌هاي كليوي و حتي پوستي نيز مي‌تواند موثر باشد. نكته مهم آن است كه در مراحل حاد بيماري كه بايد در هر ساعت داروي مشخصي دريافت شود روزه‌داري و امساك از خوردن به ضرر فرد است اما در مراحلي كه مي‌توان با خوردن مقدار كم دارو و امساك از غذا آن را تا حدودي درمان كرد، زير نظر پزشك مي‌توان به اين فرضيه الهي پرداخت. دكتر مظهري درباره آنكه بيماران مبتلا به امراض كليوي مي‌توانند روزه بگيرند يا خير، مي‌گويد: «در صورت وجود مشكل بزرگي نظير از كار افتادگي كليه‌ها و يا نارسايي آنها نبايد افراد به روزه‌گيري مبادرت ورزند اما اگر مشكل سنگ كليه است كه سال‌ها با بيمار بوده و با رعايت چند نكته هيچ نوع عارضه‌اي را به همراه ندارد، بلا مانع است. در افرادي كه سابقه سنگ كليه دارند توصيه مي‌شود در طول روزه‌داري حتما نوشيدن آب را فراموش نكرده و بيشتر آن را در بين افطار تا شام بنوشند تا در طول روزه‌داري دچار كم آبي نشوند. به علاوه استفاده از ميوه‌ها و سبزيجات آبدار نيز به عنوان منبع آب بوده و مي‌تواند مانع بروز سنگ جديد و يا آسيب به كليه شود. به علاوه مصرف آب مقدار مناسب نقش مهمي را در سم‌زدايي دستگاه گوارش به همراه دارد. دكتر مظهري در زمينه كم آبي در طول روزه مي‌گويد: «در هنگام سحر بايد از نوشيدن مايعات كافئين‌دار دوري كرد زيرا اين نوشيدنيها با افزايش ادرار زمينه‌ساز بروز كم آبي بوده و موجب از دست دادن نمك‌هاي معدني در روزه‌دار مي‌شود.» وي در ادامه مي‌گويد: «بسياري از افراد با داشتن كمي ناراحتي گوارشي از روزه‌گرفتن اجتناب مي‌كنند در حالي كه با رعايت چند نكته تغذيه‌اي مي‌توان اين عوارض را به حداقل خود رسانيد به طوري كه، بايد از مصرف مواد غذايي كه سرخ كرده هستند و يا ادويه، روغن و شكر بالايي دارند دوري كرد.زيرا اين مواد موجب سوء هاضمه و سوزش معده مي‌گردند و از آنجايي كه در اين مدت اسيديته معده بالا مي‌رود، مصرف اين‌گونه مواد مي‌تواند احساس سنگيني در معده، ترش كردن و ديگر مشكلات گوارشي را به همراه داشته باشد. در عوض مواد غذايي حاوي فيبر نظير ميوه‌‌و‌‌سبزيجات مي‌توانند از توليد بيش از اندازه اسيد در معده جلوگيري كرده و از مشكلات مربوط به آن بكاهند.
دكتر مظهري در اين باره معتقد است كه: «تحقيقات جديد بر روزه‌داري نشان داده است كه رشد تومورها در هنگام روزه‌داري كاهش مي‌يابد و كنترل‌هاي ژنتيكي با دقت بيشتري هدايت مي‌شود اما در بيماران مبتلا به سرطان از آنجايي كه كم اشتهايي و ضعف سيستم ايمني در اثر بيماران و داروهاي مصرفي ايجاد مي‌گردد، به هچ عنوان توصيه نمي‌شود.»
دكتر مظهري در ادامه مي‌افزايد: «چون در دوران روزه‌داري بهبود وضعيت جسمي در كنار بهبود وضعيت روحي افراد قرار دارد، خانه‌تكاني جسم و جان به بهترين نحو انجام مي‌شود و اگر در اين ميان بيماري نيز حادث شده باشد، نه تنها كنترل مي‌شود بلكه در پايان ماه رمضان ديگر اثري از آن ديده نخواهد شد.»
................................................................................................................
منبع:روزنامه سلامت ،شنبه بيست و سوم مهر 1384
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد
شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.
پر بازدید ها
پر بحث ترین ها
بیشترین اشتراک
اخبار گردشگری
تازه های کتاب
اخبار کسب و کار
